Diz bölgesinde birçok yapı bulunur. Bunlar kemikler, eklem kıkırdağı, bursalar, menisküsler, bağlar, tendonlar ve kaslardır.

Diz eklemi, insan vücudunun en büyük eklemidir. Diz eklemine katılan 3 kemik bulunur. Bunlar kaval kemiği (tibia), uyluk kemiği (femur) ve diz kapağıdır (patella). Bir de bunlara ek olarak dış bağlar aracılığı ile baldır kemiğimiz (fibula) vardır.

Eklem kıkırdağı, diz eklemine katılan kemiklerin yüzeyini örten parlak ve kaygan bir yapıdır.

Bursa, içinde yoğun ve kaygan sıvı bulunduran kapalı keselerdir.

Menisküsler ‘C’ harfi şeklinde olan kenarları yüksek, ortası ince 2 yastıkçıktır. Ekleme binen yükü azaltır ve eklem yüzeyinin aşınmasını önler.

Bağlar, diz eklemini sabitleyen ve sınırlı esnekliğe sahip yapılardır. Dizde 4 ana bağ vardır. Bunlar ön çapraz bağ, arka çapraz bağ, iç yan ve dış yan bağlardır.

Tendonlar, adelenin hareketini kemiğe ileten yapılardır.

Kaslar, dizin anatomik hattı boyunca uzanan ve hareketi yöneten (yürüme, koşma, çömelme…) yapıdır.

Diz eklemi kompleks bir yapıya sahiptir ve birçok harekete izin verir. Buradaki eklem yüzeyleri arasındaki hareketlere bakacak olursak dizde bükülme (fleksiyon), düzleştirme (ekstansiyon) ve dönme(rotasyon) olayları meydana gelir. Bu kadar hareket genişliğinde ise birçok problem ile karşılaşırız. Bunlardan bazıları:

-Ön Çapraz Bağ Yaralanması: Daha çok dizin dönme hareketine bağlı olarak gerçekleşir.

-Arka Çapraz Bağ Yaralanması: Genellikle aşırı gerilme ile meydana gelir.

-Menisküs Yaralanması: Doğuştan (konjenital) veya sonradan gerçekleşen dejenerasyon durumudur.

-Kırıklar: Kaza, düşme gibi travmalar sonucu meydana gelir.

-Bursitler: Basit travmalar sonucu sıvı dolu keseciklerin yaralanmasıdır.

-Tendinitler: Tendonların genellikle aşırı kullanım sonucu oluşan kronik iltihaplanmasıdır.

-İliotibial Bant Sendromu: Dizin dış kısmında bulunan bu bandın sürtünmesiyle beraber harekette esnasında ağrı meydana gelir.

-Eklem Faresi (Eklem içi serbest cisim): Dejenerasyona bağlı olarak bir parça kemik veya kıkırdak dokunun eklem boşluğunda hareket etmesidir.

-Patella(Diz kapağı) Kayması: Genellikle dizin dış tarafına doğru kayma meydana gelmesidir.

-Osteoartrit: Kıkırdağın aşırı kullanımı sonucu veya yaşla beraber en sık görülen problemdir.

-Romatoid Artrit (Eklem romatizması): Kronik olmasına karşın sıklıkla şiddeti değişen bir rahatsızlıktır.

-Septik Artrit: Bakteriyel enfeksiyona bağlı gerçekleşen bir hastalıktır.

-Patellafemoral Ağrı Sendromu: Ön diz ağrısı olarak da tanımlanır. Patella ve femur arasındaki ağrıyı tanımlar.

DİZ PROBLEMLERİNDE REHABİLİTASYONUN YERİ

Dizdeki problemler sonucu ağrı, şişlik, sıcaklık değişimleri, boşalma, hareket kısıtlılığı, kitlenme, kas kuvvetinde kayıplar, yapılarda dejenerasyon gibi durumlar görülebilir. Doktor muayenesi sonucunda hastanın ameliyat mı yoksa konservatif tedavi mi olması gerektiği kararlaştırılır. Doktor ve fizyoterapistin multidisipliner çalışmasıyla beraber tedavi programlanır.

Fizyoterapistler olarak tedavi amacımız:

-Ağrı ve şişliğin azaltılması

-Hareket kısıtlılığının giderilmesi ve esnekliğin artırılması

-Kas kuvvetinin kazanılması ve iyileştirilmesi

-Motor kontrolün düzenlenmesi

-Fonksiyonelliğin kazanılmasıdır.

Fizyoterapistler olarak tedavide:

-ROM çalışmaları,

-Mobilizasyonlar,

-Doku üzerine uygulamalar,

-Bantlama ve

-Kişiye özel egzersizler ile hasta takibi yapılır.

REFERANSLAR

– Yıl 2019, Cilt 6, Sayı 1, 32 – 41, 12.04.2019 Miray Budak  Esra Atılgan  Devrim Tarakcı 

-Diz Osteoartritinde Proprioseptif Duyu Ve Fonksiyonel Durumun Kinestezi/Denge Ve Güçlendirme Egzersizleriyle İlişkisi( Dr.Demirhan Dıraçoğlu)

-Diz Osteoartritinde Kombine Fizyoterapi, Yardımcı Cihaz Kullanımı Ve Ev Egzersiz Programının Etkinliğinin Karşılaştırılması(Derya Kuzuoğlu)

-Ön Çapraz Bağ Yaralanmalarının Konservatif Tedavisi (Hüseyin Yercan,Semih Aydoğdu)